Musiqada badiiy obraz

        Musiqa san’ati

   Musiqa (yunon-muzalar san’ati)-inson hissiy kechinmalari, tasavvur doirasini musiqiy tovush (ton, nag’ma)lar izchilligi yoki majmui vositasida aks ettiruvchi san’at turi. Uning mazmuni o’zgaruvchan ruhiy holatlarni ifodalovchi muayyan musiqiy- badiiy obrazlardan iborat. Musiqa insonning turli kayfiyatlarini, uning tabiati majozini ham yorqin aks etiradi. Musiqaning ushbu ifodaviy tasviri imkoniyatlari yunon olimlari- Pifagor, Platon va Aristotel va Sharq mutafakkirlari-Farobiy, Ibn Sino, Jomiy va boshqalar tomonidan yuqori baholagan.  

Nutq, tovushli signal berish va boshqa tovushli, ma’noli jarayonlar singari musiqa ham muayyan ma’lumotlarni sadolar vositasida ifodalash imkoniyatiga ega.  Jumladan, tovushlarning baland -pastligi ingichka- yo’g’onligi, uzun –qisqaligi va boshqalar vositalar yordamida odamning ichki holatini ifodalash imkoniyati jihatidan musiqa nutqqa, nutq intonatsiyaga o’xshaydi.

Insonning musiqa faoliyati asosan 3 bosqichda amalga oshiriladi. Ijod, ijro va tinglash. Har bir bosqichida asarning  maznun mohiyati va shakli o’zgacha ko’rinishga ega bo’ladi. Ijod bosqichida badiiy g’oya va shakli muallif ongida mushtarak xolda tug’iladi. Ijro jarayonida shakl va mazmun ijrochi tomonidan uning dunyoqarashi estetik tasavvurlari, shaxsiy tajriba va mahoratiga mos ravishda o’zgartiriladi. Turli uslublarda musiqa ijochiligi ahamiyati turlichadir.