Musiqa ohanglari

Akkordeon va alt

         Akkordeon

 Akkordeon –(frans akkordeon) chap qo’l tomonda tayyor akkordlari bo’lgan  tilchali musiqa asboblarining umumiy nomi. 1829-yil paydo bo’lgan. Bir tugmachasi bosilsa butun akkord sadolangan.  O’ng qo’l tomonda fortepiano toifasidagi klaviaturasi bo’lgan ayansifat cholg’uning nomi. O’zbekistonda 50–yillarda professional va havaskorlari tarkibidan o’rin oldi.

       Alt –( ital- alto –yuqori, baland) – ovoz vas oz turi.  Xor yoki vakal ansambilida partiya, xonanda bolalar yoki ayollar metso-saprano, kontraktoning past yo’g’on ovozi. Tenordan yuqori yoziladi. Skripkasomon sozlar guruhiga mansub 4 torda kamonli soz , shaklan skropkadan kattaroq, kvinta past sozga ega.  Alt turli ansambillarrda va simfonik arrkestirda jo’rnavoz, yakkanavoz sifatida ishlatiladi. Alt yoki altori puflama sozlar orkestiridagi mis soz arkestir sozlarining turlari. Alt turlari domra-alt, klarnet-alt, trombone-alt va boshqalar. Ayrim o’zbek xalq cholg’ularridan dutor, sato, afg’on rubobining diapazoni alt diapazoniga to’g’ri keladi. O’zbek xalq cholg’ulari orkestiri  tarkibidan yangi yaratilgan dutor-alt va g’ijjak –alt o’rin olgan. O’zbekistonda o’tkazilgan torli sozlar ijrochilari tanlovida  alt ijrochilari ham qatnashdi.  O’zbekiston kompozitorlari torli alt uchun yirik asarlar taratishgan.  B.Zeydmanning alt va simfonik arkestr uchun 1-2 konsert, alt va fortapiani uchun konsertinolari , A.Raximovning alt va orkest uchun konserti kabilar bilan hissa qo’shishgan.