Yakkanavoz cholg'u asbobi

      

Ohang va navo jo'shqinligi 

Konsertino- (ital kichik konsert)- yakkanavoz cholg’uchi va arkestirga mo’ljallangan musiqa asari. Konsertga nisbatan shakli kichik, ba’zan simfonik arkestir o’rniga kamer orkestir ishlatiladi. Masalan, B.Giekoning fortepiano va kamer arkestir uchun “Masxarabozlar” asari. Damli klavishli musiqa cholg’usi , tayyor akkordlarsiz xromatik tovush qatorli, olti yoki sakkiz qirrali garmon, konsertina deb ham ataladi. XIX asrning birinchi yarmida ingliz fizik olimi Ch.Uitson kashf etgan. Pikollodan kontrobasgacha olti turi mavjud. Yakka tazda va ansambil tarkibida ishlatiladi. Angliya, Germaniya va boshqa Yevropa mamlakatlarida keng tarqalgan. Unda kompozitor asarlari hmda xalq qo’shiq va kuylari ijro etiladi.

  Ksilofon

 Ksilofon ( ksilo va yun. Phone- tovush)- urma zarbli musiqa cholg’u asbobi. Yevropada XV asrdan ma’lum. Taxminlarga ko’ra, ksilofonning kelib chiqishi Afrika xalqlarida keng tarqalgan.  Marimba, malange, vilangve kabi musiqa cholg’ulari bilan bog’liq.  Hozirgi ksilofon 1830- yillarda M.Guzikov tomonidan yaratilgan.   To’rt qator qilib yoki klaviatura tarkibida to’rtburchak asosga joylashtirilgan hamda xromatik asosda sozlangan,  chorqirra yog’och bo’laklaridn iborat. Diapazoni 1,5-3.5 oktava. Ksilofonning turlari simfonik opera va Estrada orkestirlaridan keng o’rin olgan zamonaviy marimbaning har bit yog’och bo’lakchasi tagida aks sado beruvchi metal naychalar o’rnatilgan, tubafonda esa yog’och bo’laklarning o’rnida temir nychalar mavjud. Hozir ksilofondan yakkanavoz, ansambil hamda arkestir sozi sifatida keng foydalanilmoqda.